drugsverslaving
drugsverslaving: 10 praktische tips & nuttige informatie
Wanneer drugsverslaving?
De meeste kinderen en volwassenen komen ooit een keer in hun leven in aanraking met drugs. Iedereen heeft namelijk in zijn leven wel eens een slokje van een alcoholische drank genomen of een (kruiden) sigaret opgestoken.Voor de een geeft het aanleiding om er meer van te nemen, voor de andere hoeft het na die ene keer nooit meer.
Drugs zijn er in vele soorten. (Kijk voor de verschillende soorten in tip 4.)
Je kunt drugs op vele manieren gebruiken. Je kunt het slikken, snuiven, inhaleren, injecteren, via de huid innemen of in het oog druppelen. De drugs bereiken op deze wijze, via de bloedsomloop, de hersenen. Daar aangekomen, zorgt het ervoor dat iemand zich anders voelt. Het lichaam reageert anders onder invloed van de drugs.
Iedereen reageert op een eigen manier op de inname van drugs. In de experimentele fase kunnen drugs je op een bepaalde manier verdoven. De drugs veroorzaken een communicatiestoring tussen de neurotransmitters en de ontvangende neuronen in je hersenen. Deze communicatiestoring tussen zenuwen kunnen een tijdelijke, prettige sensatie veroorzaken.
Iemand die niet meer buiten deze sensatie kan, en wel beseft dat deze uiteindelijk negatieve gevolgen heeft, raakt op den duur verslaafd. De gebruiker wordt langzaamaan afhankelijk van de drugs.
Zonder de drugs kan een drugsverslaafde niet meer normaal functioneren. Als de gebruiker op dat moment wil stoppen, zal dat zeer lastig zijn. De geest en het lichaam zullen protesteren. De mate van het protest hangt af van hoe diep men zich in de verslaving bevindt. Er kunnen bijvoorbeeld ongemakken bij het afkicken ontstaan, variërend van misselijkheid tot het meest ernstige geval; de dood. Hoe ernstiger de verslaving is, hoe meer men daarbij deskundige (medische) hulp nodig heeft.
Drugs op korte termijn
Het is verschillend hoe men reageert op het effect van drugs.De uitwerking van drugs hangt af van de soort drugs (harddrugs of softdrugs) en de conditie en stemming van de gebruiker op dat moment.
Drugs zijn niet direct verslavend. Het effect kan echter wel tot herhaling leiden. En herhaald gebruik kan uiteindelijk weer resulteren in een verslaving.
De reden waarom iemand drugs neemt of blijft nemen, heeft vooral te maken met de uitwerking van de drugs.
Voor de één werken drugs stimulerend. De gebruiker krijgt na de inname van drugs meer energie en voelt zich alerter. Als de drugs zijn uitgewerkt, verdwijnt daarmee direct alle energie. Het opnieuw innemen van drugs ligt voor de hand.
Een ander gebruikt drugs omdat het verdovend werkt bij psychische of lichamelijke pijn.
Drugsgebruik leidt tot een sterke toename, of juist afname van de waarneming en het concentratievermogen.
Omdat je niet adequaat kunt reageren onder invloed van drugs, wordt de kans op ongelukken aanzienlijk vergroot.
(Over)gevoelige mensen (met een geestelijke kwetsbaarheid) kunnen door drugsgebruik al snel te maken krijgen met psychische problemen. De gebruiker kan van stemming veranderen en geen zuivere kijk meer op de realiteit om zich heen hebben.
Op lichamelijk vlak kunnen drugs verkeerd vallen. Je kunt er verschrikkelijk misselijk van worden. Voor mensen met hart- en vaatziekten kan drugsgebruik uiterst gevaarlijk zijn.
Een overdosis drugs kan een dodelijke afloop hebben. Een combinatie van verschillende drugs of medicijnen kunnen de werking van elkaar versterken, waardoor een toediening fataal kan zijn. De combinatie XTC en Speed is een bekend voorbeeld, of de combinatie van slaap- en kalmeringsmiddelen.
Als je experimenteert met pillen kan dat zeer gevaarlijk zijn. Je weet niet precies welke stoffen de (vaak illegale) pillen bevatten en hoe sterk deze stoffen werken. Soms zitten er zeer gevaarlijke stoffen in verwerkt (bijvoorbeeld rattengif).
Het injecteren van drugs kan gevaarlijk zijn omdat de naalden bijvoorbeeld niet schoon zijn. Je kunt er aids of hepatitis van krijgen.
Drugs op lange termijn
Niet alle drugs hebben dezelfde schadelijke effecten op lange termijn.Zo brengt overmatig alcoholgebruik op lange termijn een groot aantal lichamelijke klachten met zich mee. De schade aan bepaalde organen, zoals de lever, nieren, hersenen, zenuwen, maag en spieren brengen specifieke lichamelijke klachten met zich mee.
Alle langdurige drugsverslavingen leiden tot problemen op sociaal gebied.
Een drugsverslaafde is niet meer in staat goed voor zichzelf te zorgen. Dit kan leiden tot ondervoeding en isolement. Er ontstaan problemen op het werk en in de omgeving. Vaak is er sprake van een breuk met de familie. Veel drugsverslaafden raken hun baan, hun geld, hun huis en uiteindelijk hun waardigheid kwijt. Om desondanks drugs te bemachtigen, komen zowel mannen als vrouwen in de wereld van criminaliteit en prostitutie terecht.
Langdurig gebruik van cocaïne kan leiden tot gevoelshallucinaties en achtervolgingswaanzin.
Amfetamine (speed) kan bij langdurig gebruik klachten teweegbrengen als verhoogde bloeddruk, hartkloppingen, achtervolgingswaanzin, prikkelbaarheid en agressie.
Kalmeringspillen kunnen op lange termijn leiden tot onverschilligheid, slaperigheid, depressie, beverigheid en evenwichtsstoornissen.
Langdurig softdrugs gebruik hoeft niet te leiden tot lichamelijke schade. Er zijn echter wel bewijzen geleverd dat softdrugs als cannabis, bij gebruik op de lange termijn, een depressie, psychose of schizofrenie kunnen uitlokken of symptomen daarvan kunnen verergeren.
Soorten drugs
Drugs zijn middelen, gemaakt van stoffen die effect hebben op de hersenen. Ze kunnen gedrag, gevoelens, waarneming en bewustzijn beïnvloeden.Alcohol is de oudste en meest verspreide soort van alle drugs.
In verschillende culturen zijn bepaalde drugs maatschappelijk aanvaard, zoals koffie, alcohol, roken en medicatie. Andere drugs zijn maatschappelijk niet aanvaard en het gebruik of verspreiding daarvan is wettelijk verboden, bijvoorbeeld cocaïne en heroïne.
Je kunt op twee verschillende manieren drugs categoriseren. Als je afgaat op het effect van de drug op de hersenen, dan kun je een onderscheid maken in:
- Stimulerende drugs (zoals cocaïne en amfetamine)
- Verdovende drugs (zoals alcohol en heroïne)
- Bewustzijnsveranderende drugs (de zogenaamde tripmiddelen, zoals hasj en paddoÂ’s).
Verschil harddrugs en softdrugs
Het verschil tussen harddrugs en softdrugs staat in de wet beschreven. De overheid heeft hiermee een onderscheid tussen beide soorten gemaakt. Het verschil zit in het risico.Harddrugs zijn drugs met een (voor de overheid) onaanvaardbaar risico voor de gezondheid. De overheid beschouwt ze als gevaarlijk en daarom is zowel het gebruik als de verspreiding van harddrugs illegaal en strafbaar. Voorbeelden van drugs die tot harddrugs worden gerekend zijn cocaïne, opium, LSD, XTC, amfetamine (speed), en heroïne.
Softdrugs worden door de overheid als minder gevaarlijk voor de gezondheid gezien, vergeleken met harddrugs. Het gebruik en de verkoop daarvan wordt over het algemeen (in bepaalde mate en onder diverse voorwaarden) gedoogd. Voorbeelden van softdrugs zijn bijvoorbeeld hasj en wiet.
Ecodrugs, smartproducts en smartdrugs
Ecodrugs
zijn drugs die rechtstreeks uit de natuur worden gehaald en gebruikt. Het zijn planten en kruiden die al eeuwenlang bekend staan en gebruikt worden om hun bewustzijnsbeïnvloedende (= hallucinerende, verdovende of stimulerende) werking.Denk hierbij bijvoorbeeld aan valeriaan, ginseng, guarana en vliegenzwam. Voor de hallucinerende werking zijn de paddo’s op dit moment het meest bekend.
Dat deze middelen direct uit de natuur komen, wil overigens niet zeggen dat ze niet schadelijk voor de gezondheid zouden zijn.
Smartproducts
zijn middelen die uit meerdere stoffen worden gemaakt. Het kunnen stoffen zijn uit de natuur, maar ook chemische. Zo zijn er bijvoorbeeld energiedrankjes, gemaakt van opwekkende stoffen. Ook zijn er voedingsupplementen met kruiden(extracten) om een stimulerend effect te verkrijgen.Smartdrugs
zijn geneesmiddelen, bijvoorbeeld tegen vergeetachtigheid en dementie, die gebruikt worden door gezonde mensen om bepaalde doelen te bereiken. Men verwacht er bijvoorbeeld een beter geheugen, een betere concentratie of hogere intelligentie door te krijgen.De symptomen
De meeste mensen die drugs gebruiken, doen dit uit nieuwsgierigheid.Je kunt pas spreken van een verslaving als je het gebruik steeds weer herhaalt, en daar maar moeilijk mee kunt stoppen. Voor veel mensen is bijvoorbeeld het gebruik van koffie een noodzaak geworden. Ernstig wordt het pas als het drugsgebruik ongewenste lichamelijke of psychische problemen veroorzaakt.
Als je het gevoel hebt dat je het drugsgebruik niet meer onder controle hebt, dan kun je jezelf afvragen in hoeverre het drugsgebruik problematisch is geworden. Je kunt dat aan de hand van een aantal overwegingen voor jezelf duidelijk in kaart brengen.
- Vraag jezelf eerst af waarom je bepaalde drugs gebruikt en bepaal daarbij of je ze gebruikt om je beter te voelen.
- Gebruik je daarbij over het algemeen meer dan je aanvankelijk van plan was?
- Heb je pogingen gedaan om het drugsgebruik te minderen of zelfs helemaal ermee te stoppen?
- Bracht het minderen of stoppen lichamelijke of psychische klachten?
- Heeft het drugsgebruik je wel eens in een lastige positie gebracht, in je directe omgeving (je vrienden, familie, studie of je werk)?
- Vertel je mensen dat je drugs gebruikt, of houd je dit liever alleen voor jezelf?
- Ben je in je gedachten veel bezig met drugs en geef je er (te) veel geld aan uit?
De behandelingen
Drugsverslaving is in veel gevallen behandelbaar.De manier waarop de verslaving wordt aangepakt, hangt af van de ernst en de duur van de verslaving, alsook de persoonlijke omstandigheden van de gebruiker. In veel gevallen is medische en professionele hulp vereist.
Mensen die het leven redelijk goed op orde hebben, maar wel een problematisch drugsgebruik vertonen, kunnen de verslaving in principe zelf aanpakken. Er bestaan diverse online hulpprogrammaÂ’s voor. Lees alles hierover in de volgende tip (7).
Ook deelname aan een zelfhulpgroep kan voor deze mensen toereikend zijn.
Voor verschillende adressen kun je de website van de Stichting Zelfhulp en Verslaving raadplegen.
Voor een behandeling zal eerst gekeken worden naar de persoonlijke situatie. Van daaruit kan een behandelplan worden opgesteld, variërend van individuele begeleiding, groepsbehandeling tot opname.
Bij een individuele aanpak zal de behandeling vooral bestaan uit therapie (individueel en/of in een groep), een cursus en/of training die vooral gericht is op het leren omgaan met situaties waarin men voorheen (sterke) behoefte aan drugs had.
Bij langdurig drugsgebruik en ernstige problemen is soms een opname nodig. De opname bevat therapieën en gesprekken en er wordt gezorgd voor een vaste dagstructuur die men zichzelf uiteindelijk ook dient aan te leren. Dit kan een opname voor tijdelijk verblijf zijn, maar ook dagbehandelingen behoren tot de mogelijkheden. De concrete aanpak hangt van de persoonlijke omstandigheden af.
Soms is het niet haalbaar om helemaal te stoppen met het drugsgebruik, omdat de gebruiker er levenslang afhankelijk van is geworden.
Dat is bijvoorbeeld het geval bij chronische heroïneverslaafden. Het is voor hen niet mogelijk om helemaal te stoppen.
Deze verslaving wordt dan ook anders aangepakt. De behandeling is niet zozeer gericht op genezing, maar op verzorging. Het drugsgebruik wordt gestabiliseerd met behulp van medische heroïnebehandeling of methadon. Aandacht gaat naar een betere lichamelijke gezondheid en betere leefomstandigheden. Dit wordt bijvoorbeeld bereikt met het verstrekken van gezond eten en medicijnen en met begeleid wonen.
Een behandeling om het drugsgebruik aan te pakken is een moeilijke weg.
Het afkicken zorgt er uiteindelijk voor dat je lichaam niet meer afhankelijk is van drugs. Daarna is het zaak om ook de geestelijke afhankelijkheid kwijt te raken. Daarom zijn de gesprekken en therapieën een belangrijk onderdeel van de behandeling. Vaak wordt gewerkt met cognitieve gedragstherapieën. Deze zijn gericht op het veranderen van gedrag.
Natuurlijk worden ook de problemen aangepakt.
Soms zijn andere therapieën nodig, bijvoorbeeld assertiviteitstrainingen of het verbeteren van sociale vaardigheden. Het volgen van behandelingen voor de nazorg is belangrijk om niet meer terug te vallen. De nazorg bestaat vooral uit groepsgesprekken.
Naast de behandeling voor de gebruiker, kan het voor familie en naasten ook belangrijk zijn ondersteuning en hulp te krijgen. Zij kunnen deelnemen aan zelfhulpgroepen. Het lotgenotencontact kan hen veel steun en herkenning geven.
Online afkicken
Het internet biedt verschillende mogelijkheden om af te kicken van drugs:Cannabis onder controle
De website Cannabis onder controle bestaat sinds 2008. Via de website kun je een test doen over persoonlijk wietgebruik en je vindt er alle informatie over blowen en de risicoÂ’s van een cannabisverslaving. De behandeling die je online kunt doen wordt begeleid door de Brijder Stichting. Zij hebben naast de cannabisverslaving ook andere behandelingen die je online kunt doen. Er zijn online behandelingen voor een alcoholverslaving, drugsverslaving, rookverslaving en gokverslaving.De websites geven informatie en je kunt er een zelftest doen. De kosten kunnen betaald worden uit de basisverzekering, onder aftrek van een eventuele eigen bijdrage. Je huisarts wordt daarbij wel ingelicht. Blijf je liever anoniem? Dan kan, maar dan zul je zelf de kosten van de behandeling moeten betalen. In 2010 kost de online behandeling 1050 euro.
Jellinek online
Jellinek is een bekende instelling voor verslavingszorg en geestelijke gezondheidszorg in Amsterdam. De online zelfhulpprogrammaÂ’s van de Jellinek Kliniek zijn programmaÂ’s die geschikt zijn voor mensen met beginnende drugsproblemen. Je kunt op de website een zelftest doen of je een geschikte kandidaat bent voor een zelfhulpbehandeling.Webzorg
Webzorg is een internetbehandeling voor mensen met (een combinatie van) psychische problemen, alcohol en cannabisverslavingen. De website is een initiatief van Verslavingszorg Noord Nederland, maar is ook actief in de overige delen van het land. In het behandelprogramma krijgt de gebruiker een behandelaar toegewezen die hem/haar tijdens de hele behandeling begeleidt.Gratis afkicken
De website Gratis Afkicken biedt hulp aan mensen die van hun verslaving afwillen. De vergoeding wordt betaald door de basisverzekering, net als de andere hulp online. Deze website biedt echter (indien noodzakelijk) tijdelijk verblijf in ontwenningsklinieken aan in binnen- en buitenland.Je partner en drugs
Wat doe je als je vriend(in) aan je vraagt mee te doen aan een experimentje met drugs, en je voelt daar zelf helemaal niets voor?Ga je voor de zoveelste keer achter het stuur als BOB, omdat je partner weer eens te diep in de vele glazen heeft gekeken?
Als het opvalt dat je partner veel drugs gebruikt, of je hebt daar een vermoeden van, kun je dat negeren, maar je kunt ook actie ondernemen.
Praten
Je kunt het beste met je vriend(in) over je zorgen praten.Doe dit op een manier waarbij je niet een beschuldigende vinger gebruikt. Probeer zorgvuldig je zorgen uit te spreken en luister goed naar de argumenten die je te horen krijgt. Veroordeel daarbij je gesprekspartner niet.
In dit gesprek is het belangrijk dat jij je eigen grenzen aangeeft. Geef duidelijk aan wat voor jou beslist niet acceptabel is. Je kunt bijvoorbeeld met je vriend(in) afspreken dat jij niet meedoet in experimenten met drugs.
Zie de persoon, die in jouw ogen (te)veel drugs gebruikt, los van het gedrag dat veroorzaakt wordt door de drugs.
Ga niet in discussie met iemand die onder invloed van drugs is. Wacht op een helder moment. Als de ander aangeeft dat hij er niet over wil praten, dring dan niet aan. Misschien komt hij/zij later weer terug op het gesprek.
Als praten niet lukt
Het valt niet mee als degene waar je om geeft, zijn/haar drugsgebruik niet onder controle heeft. Je wilt hem/haar niet laten vallen, maar het heeft ook weinig zin in zijn of haar val mee te gaan.Zoek daarom (voor jezelf!) hulp bij mensen die je vertrouwt, of de huisarts. Je kunt ook hulp zoeken bij lotgenoten. In de verslavingzorg kan speciale zorg geregeld worden voor familieleden en andere naasten van verslaafden.
Kinderen en drugs
Tegenwoordig komen kinderen op steeds jongere leeftijd in aanraking met drugs.Veel ouderen weten niet eens welke soorten drugs er voorhanden zijn. Het is belangrijk om met je kinderen over drugs te praten. Het is eenvoudiger om over drugs te praten als je weet waar je het over hebt. Houd daarom informatie over drugsgebruik, in de leeftijdsgroepen van je kinderen, bij. Je kunt veel informatie via het internet opvragen.
Als je weet welke drugs er voorhanden zijn en welke leeftijdsgroep ermee in aanraking komt, kun je een gesprek goed voorbereid beginnen. Zo is een gesprek over hasj en wiet helemaal niet vreemd als je kinderen de leeftijd van 12 bereiken. Waak ervoor dat het gesprek een preek wordt.
Het is belangrijk om de visie van je kind aan te horen. Geef het kind de kans om zijn of haar mening te uiten. Vraag je kind wat hij/zij van drugsgebruik vindt.
Kinderen weten soms veel meer dan je denkt en zij kunnen je overrompelen door je te vertellen dat bepaalde drugs niet schadelijk zijn. Je kunt er dan beter goed op voorbereid zijn. Zorg dat je weet wat de verschillende soorten drugs zijn, wat het met je doet en welke risicoÂ’s erbij horen.
Het is belangrijk dat je als ouder grenzen aangeeft. Probeer daarbij op een redelijke manier uit te leggen wat je niet wilt en waarom niet. Het kind kan tegensputteren, maar als ouder moet je zeer duidelijke regels stellen. Maak goede afspraken met je kind(eren). Soms is daar een stevige onderhandeling voor nodig.
Luxe afkicken?
Het is gebleken dat de afzondering in een prachtige omgeving helpt bij de behandeling van verslavingen. De afzondering heeft een reden. De luxe is vooral bedoeld voor een aangename afleiding.Afkicken is bepaald geen pretje. Sporten, luxe, lekker eten, goed slapen en mediteren zijn de ingrediënten die bijdragen aan een (voor)spoedig herstel. Je houdt de problemen even ver weg, maar je negeert ze beslist niet. Er zijn praatgroepen en er is individuele therapie.
De basisverzekering vergoedt sommige opnames. Je moet er wel voor in aanmerking komen. Het tijdelijke verblijf in een luxe kliniek moet een essentiële bijdrage leveren aan de behandeling. De behandeling wordt niet in alle gevallen vergoed en zeker niet aan personen die voldoende gebaat zijn bij een ambulante behandeling.
Jellinek Retreat: luxe kliniek op Curaçao
Eind vorig jaar (2009) heeft de Jellinek kliniek een luxe afkickkliniek geopend op Curaçao. Het is een kliniek die bedoeld is voor welgestelde verslaafden in de categorie: artiesten, advocaten, kunstenaars en dergelijke. De kosten van deze kliniek bedroegen eind 2009 zeshonderd euro per dag.Het roer om
De website Het Roer Om organiseert korte trainingen om individuele problemen met verslavingen in groepsverband aan te pakken. De trainingen worden in een aantal dagen gegeven tijdens een verblijf op een zeilschip.De zeildagen worden afgewisseld met lange wandel- en fietstochten. Er is een coach aanwezig voor individuele gesprekken en groepsgesprekken. De website geeft overigens ook nuttige en eenvoudige tips om zelf een problematisch wordend alcoholgebruik aan te pakken.
